Detaylı Ultrason nedir? Kimlere yapılır?
Fetal yapısal anomaliler tüm gebeliklerin yaklaşık %2 ila %3’ünde görülür. Fetal anomalilerin ultrasonografi ile taranması pek çok gelişmiş ülkede rutin gebelik takibinin bir parçasıdır. Fetal anomalilerin doğumdan önce saptanması, ailelerin bebeğin hastalığının nedenleri, seyri, anne karnında veya doğum sonrası tedavi seçenekleri ile ilgili erken dönemde bilgi alması açısından önemlidir.
Detaylı ultrason incelemesi 18-23. gebelik haftaları arasında, bu konuda uzmanlaşmış perinatoloji uzmanı tarafından yapılmalıdır. Fetal anomalilerin araştırılmasına ilaveten, bu inceleme sırasında bebeğin büyüklüğü, plasentanın yani bebeğin eşinin yerleşimi, rahim ağzı uzunluğu değerlendirmesi de yapılır.
Detaylı ultrasonografi 2 boyutlu, siyah-beyaz probla yapılır. Ancak bazı durumlarda (örneğin yarık-dudak veya ayak eğriliği) 3 veya 4 boyutlu ultrasonografiye gerek duyulabilir.
Detaylı ultrasonografinin fetal anomalileri saptama oranı büyük anomaliler için yaklaşık %73, küçük anomaliler için ise yaklaşık %45’tir. Doğumsal sakatlıkların çoğu detaylı ultrasonda saptanabilir. Ancak sakatlıkların az bir kısmı yakalanamayabilir veya bazı sakatlıklar gebeliğin ilerleyen haftalarında oluşabilir. Detaylı ultrasonografinin duyarlılığı bebeğin pozisyonu, annenin kilosu, gebelik haftası, ultrason muayenesini yapan kişinin tecrübesi, ultrason cihazının teknik özellikleri gibi faktörlerle yakından ilişkilidir. Riskli gebelik uzmanı tarafından veya bu konuda uzmanlaşmış hekim tarafından yapılan detaylı ultrasonografinin sakatlıkları saptama oranı daha yüksektir.
Detaylı ultrason muayenesi anne adayı sırtüstü yatar pozisyonda iken karından yapılır. Yaklaşık olarak 20-25 dakika sürer. Ultrason raporu muayene sonrası aileye çıktı olarak ve elektronik ortamda verilir.
50 yıllı aşkın süredir kullanılan ultrason muayenesinin bebeğe ve anneye herhangi bir zararı gösterilememiştir.
Detaylı ultrasonda nelere bakılır?
Baş; kemik bütünlüğü ve şekli değerlendirilir. Orta beyin yapıları (falx cerebri, talamus), ön beyin yapıları (korpus kallozum, kavum septum pellucidi), arka beyin yapıları (beyincik ve sisterna magna) değerlendirilir. Yan ventriküllerin yapısı ve genişliği değerlendirilir. Koroid pleksus değerlendirilir.
Yüz; Her iki göz, yandan yüz profili, ağız ve üst dudak bütünlüğü değerlendirilir.
Boyun; kitleler açısından değerlendirilir.
Göğüs kafesi/Kalp; göğüs kafesinin yapısı ve akciğerler değerlendirilir. Kalp atımı değerlendirilir. Fetal kalpte dört boşluk görünümü değerlendirilir. Büyük damarların (aort ve pulmoner damar) kalpten çıkışları değerlendirilir. Diyafram bütünlüğü değerlendirilir.
Karın; Midenin normal pozisyonda olup olmadığı değerlendirilir. Bağırsaklarda genişleme olup olmadığı değerlendirilir. Her iki böbreğin varlığı doğrulanır. Umbilikal kordun giriş yeri değerlendirilir.
İskelet sistemi; omurgada açıklık ve kitle olup olmadığı değerlendirilir. Eller ve kolların varlığı ve birbirleriyle ilişkisi değerlendirilir. Bacaklar ve ayakların varlığı ve birbirleriyle ilişkisi değerlendirilir.
Plasenta; Yeri değerlendirilir. Kite varlığı araştırılır.
Umbilikal kord; 3 damar varlığı değerlendirilir.
Genital sistem; değerlendirilir.