Yüksek riskli gebelik nedir?
Gebelik sürecinde anne adayının ve/veya bebeğin hayatını ve sağlığını tehlike altına alan durumlar söz konusu olduğunda gebelik riskli gebelik olarak tanımlanır ve bu gebelikler özel eğitim almış, tecrübeli doktorlar tarafından takip edilmelidir.
Bazı gebelikler gebelik devam ederken gelişen sorunlar nedeni ile riskli gebelik olarak değerlendirilirken, bazılarında gebelik öncesi dönemde var olan bazı hastalıklar veya durumlar sonucu gebelikleri riskli hale gelir.
Hangi durumlar riskli-gebeliğe yol açar?
Anne adayında gebelik öncesi dönemde mevcut olan kronik hastalıklar riskli bir gebelik sürecine yol açabilir. Gebe kalmadan önce mutlaka bir yüksek riskli gebelik uzmanı tarafından değerlendirilmelidir. Gebelik dönemi yüksek riskli gebelik uzmanı tarafından takip edilmelidir.
Yüksek Kan basıncı:
Kontrol altına alınmamış yüksek tansiyon annede böbrek hasarına yol açabilir. Ayrıca düşük doğum ağırlığı ve preeklampsi (gebelik zehirlenmesi) riskini artırır.
Obezite (Şişmanlık):
Obezite gebelikte diyabet, preeklampsi ve hipertansiyon gelişme riskini artırır. Obezite fetüsün normalden fazla kilo almasına ve zor doğuma neden olabilir. Anne adayları perinatolog tarafından gebelik öncesi dönemde değerlendirilmeli ve kilo verme konusunda bilgilendirilmeli ve desteklenmelidir. Gebelik süresince uygun diyet ve egzersiz programları ile kilo alımı kontrol altında tutulmalıdır.
Diyabet:
Gebeliğin erken dönemlerinde hatta gebelik öncesi dönemde yüksek kan şekeri düzeyi bebekte doğumsal sakatlık riskini artırır. Gebelik öncesi dönemde kan şekeri kontrol altında olsa bile, gebelikte metabolizmadaki değişiklikler nedeniyle yakın takip gereklidir. Diyabetik annelerin fetüslerinde fazla kilo alımı ve zor doğum riski ve doğum sonrası kan şekeri düşüklüğü riski mevcuttur.
Kalp Hastalıkları:
Tiroid Hastalıkları:
Otoimmün Hastalıklar ( Sistemik lupus, multipl skleroz, Sjögren gibi):
Böbrek Hastalıkları:
İleri Anne yaşı:
35 yaşının üstündeki annelerin gebeliklerinin çoğu normal seyrederken, genç yaş gebeliklerine göre gebelik tansiyonu, gebelik şekeri, gebelik kaybı, sezaryen doğum riski, doğumda fazla kanama gibi komplikasyonlar, düzgün ilerlemeyen doğum eylemi ve uzun sürmüş doğum eylemi riski artar. Fetüste Down sendromu gibi bazı genetik hastalıkların riski ileri anne yaşı ile beraber artar.
Yaşam tarzı alışkanlıkları:
Sigara, alkol ve ilaç kullanımı
Gebelik süreci ile ilgili durumlar:
Çoğul gebelikler: İkiz, üçüz gebelikler gibi çoğul gebeliklerde 37. gebelik haftası öncesi erken doğum riski yüksektir. Erken doğuma bağlı olarak düşük doğum ağırlığı ve solunum sıkıntısı riskleri mevcuttur. Çoğul gebeliklerde sezaryen doğum riski yüksektir.
Gebelik şekeri: Gebelik öncesi dönemde şeker hastalığı olmayan bir kadında gebelik döneminde gelişen şeker hastalığına gestasyonel diyabet yani gebelik şekeri denir. Gebelik şekeri erken doğum, gebelik hipertansiyonu ve iri bebek gibi anne ve bebeğin sağlığını tehdit eden durumlara yol açabilir. Ayrıca gebelik şekeri gelişen annelerde ve bebeklerinde yaşamın ileriki yıllarında Tip-2 şeker hastalığı gelişme riski artar. Yüksek riskli gebelik uzmanı tarafından takip edilen gebelerin çoğu sağlıklı gebelik süreci geçirirler.
Preeklampsi ve Eklampsi (Gebelik zehirlenmesi):
Preeklampsi annenin tansiyonunun 20. gebelik haftası sonrası aniden artmasıdır. Bu durum annenin böbrek, karaciğer ve beynine zarar verebilir. Preeklampsi anne ve bebek için ölümcül olabildiği gibi uzun dönemde kalıcı hastalıklara yol açabilir. Eklampsi nöbet geçirme ile seyreden ve komaya yol açabilen preeklampsinin çok daha şiddetli bir halidir.
Daha önce 37. Gebelik haftasından önce yani erken doğum yapmış olmak mevcut gebelikte erken doğum riskini artırır.
Bebeğe ait sorunlar:
Yapısal sakatlıklar; örneğin konjenital kalp hastalıkları
Kromozom bozuklukları; örneğin Down sendromu
Genetik sendromlar:
Kalıtsal hastalıklar:
Fetal büyüme bozuklukları: